روشنفکر مسئول

روشنفکر مسئول به وسعت مسئولیتش از جان ، مال و آبرویش هزینه پرداخت میکند . روشنفکری تنها بیان جملات کوتاه مبهم نیست . روشنفکری اکتفا کردن به چند تا نقطه نیست . روشنفکری گرفتن ژست های مدرن و پست مدرن نیست . روشنفکری با احساس مسئولیت معنا پیدا میکند . کسی دارای فکری روشن است که به واقعیت های زمان خود واقف باشد و برای وقوف به واقعیت ها باید آن واقعیت ها را لمس کرد ، حس کرد و به آنها نزدیک شد . باید مطالعه کرد و به تحقیق پرداخت .

روشنفکر مسئول ادا در نمی آورد بلکه عمل میکند ، اصولا بی عمل ، حرف های انسان اعتباری نمی یابد . عمل با تظاهر به عمل بسیار فرق میکند . بکار گرفتن یک نماد برای نشان دادن یک باور کار خوبی است ولی حرکات نمادین تا عمل فاصله بسیار دارند . من هر روز دستبند سبزم را به دستم ببندم و در بالای کوه بایستم و دستم را بعلامت پیروزی بالا ببرم و عکسی بگیرم ودر صفحه فیس بوکم بگذارم ، قشنگ است ولی کارساز نیست .

هیچ اظهار نظری از خود نداشته باشم و در جهت تنویر افکار عمومی دست به قلم نبرم ، خطر نکنم و همواره در حاشیه امن حرکت کنم ولی مترصد فرصت باشم تا یکی چیزی بگویدو یا کاری بکند و بعد با حمله به او و مشتی طعنه و متلک و تمسخر خود نمایی کنم ، این اسمش روشنفکر بودن نیست .

روشنفکری نه به معنای منفی بافی و مخالفت با همه چیز از ازل تا ابد است ، روشنفکر مسئول به دنبال شنیدن اقوال گوناگون ، نقد و بررسی منصفانه در کمال متانت و ادب است تا نهایتا به تشخیصی درست برسد و بر اساس آن تشخیص راهنمایی کند ، روشنگری کند و راه چاره ارائه دهد . نباید بگذاریم با تفسیر غلط از روشنفکری ، سنن و آداب ملی مان ، تاریخمان ، ارزش های اخلاقی مان و هویتمان مخدوش گردد .

* حسین زمان *

در ادامه تعاریف زیبایی از روشنفکری که توسط معلم شهید دکتر شریعتی بیان شده آورده ام که قابل تامل است . 

دکتر شریعتی : 

" روشنفکر در یک کلمه کسی است که نسبت به “وضع انسانی” خودش درزمان و مکان تاریخی و اجتماعی ای که در آن است خود آگاهی دارد و این ” خود آگاهی ” جبرا و ضرورتا به او احساس یک مسئولیت بخشیده است ." 

" روشنفکر رسالتش رهبری کردن سیاسی جامعه نیست, رسالت روشنفکر خودآگاهی دادن به متن جامعه است, فقط و فقط همین و دیگر هیچ. اگر روشنفکر بتواند به متن جامعه خودآگاهی بدهد, از متن جامعه قهرمانانی برخواهند خواست که لیاقت رهبری کردن خود روشنفکر را هم دارند. "