تکنولوژی قابل انکار نیست

مبارزه با پدیده‌های جدید و تکنولوژی‌های نو، موضوع تازه‌یی در کشور ما نیست. هرازگاهی شاهد این قضیه هستیم که هر زمانی که پدیده جدید ارتباطی وارد این کشور شده است، نخستین قدم در مواجهه با آن، کنترل و حتی در مواقعی قطع آن بوده است.

نباید فراموش کرد که در این کشور قبل از پیروزی انقلاب اسلامی با پدیده تلویزیون و بعد از آن نیز با سایر پدیده‌های ارتباطی نظیر ویدیو و ماهواره و حتی اینترنت هم از این دست مبارزه‌ها شکل گرفته است. البته به دنبال این نیستم که بگویم وی‌چت خوب است یا نه، فیس بوک درست است یا غلط؟ بلکه معتقدم ما قبل از اینکه روش مبارزه را در پیش بگیریم بهترین راهکار این است که روش شناخت را در پیش گرفته و در گام نخست ابعاد مثبت و منفی هر پدیده را ببینیم و سپس نسبت به آن تصمیم‌گیری کنیم. صرف اعلام کردن ممنوعیت وی‌چت و حتی فیس‌بوک راه جدیدی پیش روی ما نخواهد گذاشت و شرایط را تغییر نمی‌دهد، بلکه تنها یک تاخر فرهنگی و زمانی ایجاد می‌کند که در این روند یک سری سرمایه‌های مادی و معنوی از بین رفته و در واقع تلف می‌شود.

در میان مهم‌ترین ویژگی‌های تکنولوژی‌ها که آنها را به جزیی جداناشدنی از زندگی امروزی تبدیل کرده است می‌توان به این ویژگی مهم اشاره کرد که تکنولوژی، به ذات خود قابل انکار کردن نیست؛ چه تکنولوژی ارتباطی باشد، چه بقیه تکنولوژی‌ها. خصوصیت دیگر تکنولوژی‌ها این است که خود را به انسان‌ها تحمیل کرده و ما را ناگزیر از استفاده از آنها می‌کنند. یادمان نرود که در مبارزه با اینترنت نیز ابتدا به ساکن همین روند مخالفت‌ها و برخوردها را شاهد بوده‌ایم اما بعد از مدتی مشاهده شد که در مواردی چون هدفمندی یارانه‌ها، سهمیه‌بندی بنزین و حتی نیازهای اولیه مردم را اجبارا باید از طریق اینترنت اقدام کرد. این ویژگی‌ها در ذات تمامی تکنولوژی‌ها وجود دارد و غیرقابل انکار است.

بهترین راه در مقابله با تکنولوژی‌های نوین که قطعا وی‌چت آخری آن نیست و نخواهد بود و بعد از آن نیز شاید باید شاهد شکل‌گیری عینک گوگل نیز باشیم و چیزهایی شبیه به آن، آشنا ساختن و بالا بردن شناخت و سواد رسانه‌یی مردم ایران است.

اما متاسفانه رسانه ملی و رسانه‌های دیگر کشور از واقعیت‌های دنیای فناوری ارتباطات فرار کرده و به جای اینکه به مردم راه استفاده درست از رسانه‌ها را یاد بدهند و سطح سواد رسانه‌یی آنها را بالا ببرند بحث مقابله ابتدایی را در پیش می‌گیرند.

امیدوارم وی‌چت نیز به سرنوشت ویدیو و اینترنت دچار نشود. ما باید این را بدانیم که وی‌چت نیز قابل عبور از فیلتر است. مثل خود اینترنت و سایر سایت‌ها نظیر فیس بوک که از فیلترهای مختلف توانستند عبور کنند، وی‌چت نیز می‌تواند.

در نهایت پیشنهاد نگارنده برای عبور از برخوردهای اینچنین و دستیابی به راه‌حلی مناسب و منطقی، شکل‌گیری کمیته‌یی تخصصی برای استفاده بهینه از هر پدیده جدید و نوین است. یقینا در فضای اینترنت این آخرین اقدام نخواهد بود و اولی هم نیست. پس باید به این فضا، فضای آموزشی تحمیل شود نه فضای کنترل و محدود کردن آن.

به قلم : محمد سلطانی فر

چاپ شده در روزنامه اعتماد 30 آذر 92